Belladona smutku to tajemnicza i intrygująca roślina, która od wieków fascynuje ludzi swoją historią i symbolicznym znaczeniem.
Kluczowe wnioski:- Belladona smutku, inaczej zwana psianką czarną, kojarzona jest ze smutkiem i żałobą ze względu na swoje trujące właściwości.
- W medycynie ludowej stosowana była jako środek nasenny i uspokajający.
- Występuje w wielu dziełach literackich i artystycznych jako symbol melancholii.
- Ze względu na zawartość alkaloidów, zwłaszcza atropiny, belladonna smutku może być bardzo niebezpieczna.
- Mimo mrocznej symboliki, belladona smutku ma też zastosowanie lecznicze pod kontrolą lekarza.
Geneza belladony smutku
Belladona smutku, zwana również psianką czarną, to roślina, która od dawna kojarzona jest z melancholią i smutkiem. Jej łacińska nazwa to Atropa belladonna. Nazwa rodzajowa "Atropa" nawiązuje do jednej z Greckich bogiń losu - Atropos, która symbolizowała nieuchronność śmierci. Z kolei epitet "belladonna" oznacza po włosku "piękna pani".
Ta niezwykła roślina wywodzi się z Europy, północnej Afryki i części Azji. Rośnie dziko na nieużytkach, rumowiskach i przy drogach. Jest byliną, która lubi stanowiska nasłonecznione i żyzne, gliniaste podłoże. Dorasta nawet do 1,5 m wysokości.
Charakterystyczne dla belladony smutku są naprzemiennie wyrastające, duże liście o owalnym kształcie. Kwiaty mają kształt dzwonków w odcieniach brudnego różu lub fioletu. Owoce to błyszczące, czarne jagody.
Dlaczego belladona ma związek ze smutkiem?
Nazwa "belladona" - piękna pani, kontrastuje mocno z określeniem "smutku". Jednak już od średniowiecza ta roślina była kojarzona ze śmiercią i smutkiem. Wszystko przez swoje toksyczne właściwości.
Ziele belladony smutku zawiera szereg niebezpiecznych alkaloidów, takich jak atropina, skopolamina czy hioscyjamina. Już niewielkie ilości mogą być trujące dla człowieka. Dawka 4-5 jagód u dorosłego może doprowadzić do śmierci.
Dlatego od wieków ta roślina budziła strach i skojarzenia ze smutkiem oraz śmiercią. Często sadzono ją na cmentarzach, jako symbol przemijania i melancholii.
Belladonna w literaturze
Mroczny wizerunek belladony smutku znalazł też odzwierciedlenie w sztuce i literaturze. Pojawia się choćby w powieści "Wichrowe Wzgórza" Emily Brontë, gdzie przyczynia się do zgonu bohaterki.
Belladonna była też inspiracją dla wielu poetów epoki romantyzmu. Uosabiała dla nich tajemnicę, melancholię i marzycielstwo.
Czytaj więcej: 13 Dzielnica Cały Film Online - Oglądaj Teraz
Właściwości belladony smutku i ich wpływ
Belladona smutku zawiera alkaloidy tropanowe, głównie atropinę i skopolaminę. Działają one silnie parasympatykolitycznie i halucynogennie.
Objawy zatrucia belladonną to przyspieszenie akcji serca, rozszerzenie źrenic, suchość w ustach, splątanie, omamy wzrokowe i słuchowe, a nawet utrata przytomności i śpiączka.
Dawka śmiertelna dla dorosłego człowieka to około 10 liści lub 4-5 owoców. Jednak już 2-3 jagody mogą spowodować poważne zatrucie.
Zastosowanie w medycynie
Mimo toksyczności, belladonna smutku była wykorzystywana w medycynie od średniowiecza. Stosowano ją jako środek znieczulający, nasenny i uspokajający.
Obecnie alkaloidy z belladony są składnikami leków stosowanych m.in. w chorobie Parkinsona, kolce żółciowej czy nadkwasocie.
Belladona smutku w kulturze i sztuce
Belladonna smutku jako roślina trująca, budząca skojarzenia ze śmiercią, stała się inspiracją dla wielu dzieł kultury.
Często pojawia się w malarstwie, literaturze i filmie grozy. Symbolizuje tajemnicę, żal, rozpacz i melancholie. Kojarzona jest z wampirami, czarami i alchemią.
Przykładowo, wizerunek pięknej, lecz demonicznej kobiety z bukietem belladonny pojawia się na obrazie "Wiedźma" Francisco Goi.
Belladonna w muzyce
Belladonna inspirowała także twórców muzyki. Przykładem jest album "Belladonna" zespołu The Darkness. Tytułowa piosenka opowiada o uwodzicielskiej, lecz złowrogiej kobiecie.
Natomiast w utworze "Belladonna" grupy Dandelion Wine, roślina ta jest motywem przewodnim mrocznej, psychodelicznej ballady.
Przestroga przed trującymi właściwościami belladony smutku
Mimo iż belladonna smutku od wieków pobudza wyobraźnię i jest inspiracją w sztuce, należy pamiętać, że jest to roślina silnie trująca.
Nie wolno przyjmować jej doustnie, ani stosować zewnętrznie bez konsultacji z lekarzem. Objawy zatrucia mogą być bardzo niebezpieczne, a nawet prowadzić do śmierci.
Dlatego pod żadnym pozorem nie należy zrywać ani spożywać będącej na wolności belladonny smutku, która mimo swej intrygującej historii, potrafi zabić.
Podsumowanie
Belladonna smutku od wieków intryguje ludzi i stanowi inspirację w sztuce, jednak przede wszystkim jest silnie trującą rośliną. Jej nazwa łacińska Atropa belladonna nawiązuje do mitologii greckiej i nieuchronności śmierci. Od średniowiecza kojarzono ją ze smutkiem i żałobą ze względu na zawartość niebezpiecznych alkaloidów.
Objawy zatrucia belladonną smutku mogą być bardzo poważne, a nawet prowadzić do zgonu. Dlatego nie wolno jej samodzielnie stosować ani spożywać. Jednak pod nadzorem lekarskim znalazła zastosowanie w medycynie jako środek znieczulający czy nasenny.
Belladonna smutku stała się motywem wielu dzieł sztuki. Symbolizuje tajemnicę, mrok, melancholie i żal. Jednak przede wszystkim jej historia pokazuje, że natura potrafi stworzyć zarówno piękne, jak i niebezpieczne rzeczy. Dlatego trzeba zachować ostrożność.
Podsumowując, belladonna smutku to roślina o ciekawej, acz mrocznej historii. Choć inspiruje artystów, w rzeczywistości może okazać się śmiertelnie niebezpieczna. Dlatego pod żadnym pozorem nie należy jej samodzielnie zbierać ani zażywać.